مقایسه مک بوک پرو M5 و مک بوک ایر M4:راهنمای خریداران

مقایسه مک بوک پرو M5 و مک بوک ایر M4

با ورود چیپ‌ های M4 و M5 در سال 2025، اپل نه‌ تنها بهبود سخت‌ افزاری را هدف گرفته بلکه مسیر تازه ای در توازن بین کارایی و بازدهی تعریف کرده است. مک بوک ایر M4، سبک‌ ترین و اقتصادی‌ ترین لپ‌تاپ اپل با چیپ جدید محسوب می‌ شود، در حالی که مک بوک پرو M5 برای کاربرانی ساخته شده که از سیستم خود انتظار پردازش‌ های سنگین و طول عمر بالا دارند. در این مقاله، تفاوت‌ های کلیدی بین این دو سری را بررسی می‌ کنیم تا بفهمیم انتخاب هوشمندانه کدام است.

این دو مدل، دو سر طیف محصولات لپ‌تاپ‌ های اپل را نمایندگی می‌ کنند؛ یکی برای کارایی روزمره و قابل حمل بودن بهینه شده و دیگری برای حداکثر توان پردازشی و خلاقیت‌ های سنگین. تفاوت‌ ها نه تنها در قدرت خام، بلکه در تجربه کاربری، کیفیت نمایشگر، و مجموعه‌ای از امکانات حرفه‌ای مانند پورت‌ها و سیستم خنک‌کننده نیز مشهود است.

طراحی و نمایشگر: روشنایی دو برابر در مک بوک پرو M5

تفاوت‌ های فیزیکی و بصری بین این دو دستگاه به سرعت توجه کاربر را جلب می‌کند.

طراحی فیزیکی و ابعاد

مک بوک ایر M4 در دو اندازه استاندارد 13.6 و 15.3 اینچ عرضه می‌شود. طراحی آن فوق‌العاده نازک و سبک است.

• ضخامت: 1.13 تا 1.15 سانتی‌متر (تقریباً 45 درصد نازک‌تر از Pro)

• وزن: مدل 13 اینچی حدود 1.24 کیلوگرم و مدل 15 اینچی حدود 1.51 کیلوگرم است.

مک بوک پرو M5 بیشتر بر پایداری و ارگونومی برای کارهای سنگین تمرکز دارد و طبیعتاً کمی ضخیم‌تر و سنگین‌تر است.

• اندازه صفحه: 14.2 اینچ (در مدل پایه، مدل 16 اینچی نیز موجود است)

• ضخامت: 1.55 سانتی‌متر

• وزن: حداقل 1.55 کیلوگرم (برای مدل 14 اینچی)

نمایشگر: نقطه عطف اصلی

بزرگترین تفاوت فیزیکی، در کیفیت و فناوری نمایشگر نهفته است:

1. مک بوک ایر M4 (Liquid Retina Display):

   • از پنل‌های پیشرفته LCD استفاده می‌کند.

   • حداکثر روشنایی: 500 نیت (استاندارد و مناسب برای محیط‌های داخلی و نیمه‌باز).

   • نرخ نوسازی: استاندارد 60 هرتز.

   • فاقد فناوری ProMotion.

2. مک بوک پرو M5 (Liquid Retina XDR Display):

   • از فناوری پیشرفته Mini-LED بهره می‌برد که کنتراست فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهد.

   • روشنایی HDR: قادر به دستیابی به 1600 نیت روشنایی در محتوای HDR (به ویژه برای فیلم‌برداری و عکس‌برداری HDR ضروری است).

   • نرخ نوسازی: پشتیبانی از ProMotion 120 هرتز، که اسکرول کردن، انیمیشن‌ها و بازی‌ها را بسیار روان‌تر می‌کند.

جمع‌بندی نمایشگر: اگرچه نمایشگر ایر برای اکثر کاربران عالی است، اما برای ویرایشگران ویدیو، طراحان سه‌بعدی، و هر کسی که نیازمند دقت رنگی و روشنایی بالا در محیط‌های دارای نور شدید است، نمایشگر XDR مک بوک پرو M5 برتری مطلق دارد.

چیپست و عملکرد: جهش واقعی از M4 به M5

قلب تپنده این دو لپ‌تاپ، چیپ‌های اختصاصی اپل هستند که تفاوت‌های معماری مهمی دارند.

معماری و لیتوگرافی

• چیپ M4 (مک بوک ایر): بر پایه فرآیند 3 نانومتری بهبود یافته N3E شرکت TSMC ساخته شده است. این چیپ بر اساس هسته‌های A18 Pro آیفون 16 پرو طراحی شده است. این یک ارتقای خوب از M3 است اما تمرکز آن بر کارایی بهینه و مصرف پایین انرژی است.

• چیپ M5 (مک بوک پرو): از نسل سوم فناوری 3 نانومتری یعنی N3P استفاده می‌کند که پیشرفته‌تر و برای فرکانس‌های بالاتر پایدارتر است. این چیپ مبتنی بر معماری A19 Pro آیفون 17 پرو خواهد بود.

تفاوت‌ های عملکردی کلیدی

M5 با بهره‌گیری از لیتوگرافی N3P و تغییرات در طراحی هسته‌ها، افزایش قابل توجهی در کارایی ارائه می‌دهد:

معیار عملکردبهبود M5 نسبت به M4توضیحاتعملکرد چند‌هسته‌ای CPUحدود 15٪ افزایشبه دلیل کارایی بیشتر هسته‌های پرقدرت (P-Cores).کارایی گرافیکی (GPU)حدود 30٪ افزایشبرای رندرینگ و بازی‌ها حیاتی است.عملکرد Ray Tracingحدود 45٪ بهبودپیشرفت چشمگیر در موتور گرافیکی برای بازی‌ها و نرم‌افزارهای طراحی سه‌بعدی.پهنای باند حافظه یکپارچه153 گیگابایت بر ثانیه در برابر 120 گیگابایت بر ثانیهاین پهنای باند بالاتر، به GPU اجازه می‌دهد داده‌ها را سریع‌تر بخواند و بنویسد.

عملکرد هوش مصنوعی (AI/ML)

بزرگترین جهش در M5 به موتور عصبی (Neural Engine) بازمی‌گردد. اپل تاکید زیادی روی بهبود Neural Accelerator در M5 داشته است:

اپل ادعا می‌کند چیپ M5 با استفاده از Neural Accelerator داخلی در هر هسته GPU، در وظایف هوش مصنوعی تا ۴ برابر سریع‌تر عمل می‌کند نسبت به نسل قبل (که در اینجا M4 در نظر گرفته می‌شود).

نتایج واقعی در بنچمارک‌ های تخصصی (مانند تست‌های مبتنی بر Core ML و Metal Performance Shaders):

• مدل‌های زبانی (LLMs): 3.6 برابر کاهش زمان پاسخگویی در اجرای مدل‌های محلی.

• بهبود ویدیو (Topaz Video Enhance AI): 1.8 برابر سرعت بیشتر در پردازش Upscaling.

• نرم‌افزارهای خلاقانه (Blender/Premiere Pro): 1.7 برابر عملکرد بالاتر در رندرینگ Blender و 2.9 برابر پردازش سریع‌تر صوت (Audio Processing) در Premiere Pro.

این اعداد نشان می‌ دهد که مک بوک پرو M5 صرفاً یک ارتقای معمول نیست، بلکه ابزار تخصصی‌تری برای کارهای مبتنی بر AI، طراحی سه‌بعدی و تدوین ویدیو به شمار می‌رود.

سیستم خنک‌کننده و پایداری عملکرد

تفاوت در معماری حرارتی مستقیماً بر توانایی لپ‌تاپ برای حفظ حداکثر کارایی در بارهای طولانی تأثیر می‌گذارد.

مک بوک ایر M4 (خنک‌کننده غیرفعال)

مک بوک ایر M4 کاملاً بدون فن (Fanless) طراحی شده است. این ویژگی به حفظ طراحی باریک و صدای صفر کمک می‌کند.

• مزیت: سکوت مطلق.

• محدودیت: در بارهای کاری سنگین و طولانی (مثلاً کامپایل کردن کد حجیم یا رندرینگ ویدیوهای 4K)، دمای چیپ افزایش یافته و برای محافظت از اجزا، پردازنده مجبور به Throttling (محدودیت فرکانس و کارایی) می‌شود.

مک بوک پرو M5 (خنک‌کننده فعال)

مک بوک پرو M5 مجهز به سیستم خنک‌کننده فعال (Active Cooling)، شامل فن‌ها و لوله‌های حرارتی پیشرفته است.

• مزیت: این سیستم اجازه می‌دهد چیپ M5 مدت زمان طولانی‌تری در فرکانس‌های توربو Boost باقی بماند.

• نتیجه: مک بوک پرو M5 می‌تواند عملکرد پردازشی خود را پایدار نگه دارد و در استفاده‌های سنگین مانند برنامه‌نویسی، رندر یا تدوین، بدون افت سرعت قابل توجهی کار کند.

پورت‌ ها و اتصالات: انعطاف بیشتر در نسخه پرو

تعداد و نوع پورت‌ ها یکی از اصلی‌ ترین معیارهای تمایز بین مدل‌ های مصرف‌کننده و حرفه‌ای است. 

مک بوک پرو M5 با ارائه درگاه HDMI 2.1، امکان اتصال مستقیم به مانیتورها و تلویزیون‌های 4K/8K با نرخ فریم بالا را بدون نیاز به دانگل فراهم می‌آورد، در حالی که اسلات SDXC برای عکاسان و فیلم‌برداران حیاتی است.

صدا، میکروفون و تجربه چندرسانه‌ای

تجربه چندرسانه‌ای در مدل پرو به طور قابل ملاحظه‌ای ارتقا یافته است.

سیستم صوتی

• مک بوک ایر M4: دارای سیستم دو بلندگوی استریو با کیفیت بالا است که برای مک‌بوک ایر‌های قبلی عالی بوده، اما فاقد عمق بیس و فضاسازی صدای مدل پرو است.

• مک بوک پرو M5: مجهز به سیستم شش بلندگوی پیشرفته با ووفرهای ضد ارتعاش (Force-Cancelling Woofers). این سیستم صدایی استودیویی، بیس عمیق‌تر و تفکیک بسیار بهتری از صداهای میانی و بالا ارائه می‌دهد که برای مانیتورینگ صوتی در میکس و مسترینگ ضروری است.

میکروفون‌ ها

هر دو مدل از آرایه میکروفون‌های با کیفیت استفاده می‌کنند، اما مدل پرو برتری دارد:

• مک بوک ایر M4: آرایه سه میکروفونی استاندارد با قابلیت حذف نویز محیط.

• مک بوک پرو M5: آرایه سه میکروفونی با نسبت سیگنال به نویز (SNR) بسیار بالاتر. این ویژگی برای ضبط پادکست، تماس‌های کنفرانسی حرفه‌ای و ضبط صدای محیط با کمترین نویز زمینه کاربردی است.

عمر باتری، آداپتور و دوام کلی

بهبود در بازدهی چیپ‌های جدید همیشه منجر به افزایش عمر باتری می‌شود، اما اپل در مدل پرو ظرفیت بیشتری نیز قرار داده است.

مشخصه باتریمک بوک ایر M4مک بوک پرو M5ظرفیت باتری53.8 وات‌ساعت (13 اینچ) تا 66.5 وات‌ساعت (15 اینچ)72.4 وات‌ساعت (14 اینچ)حداکثر پخش ویدیوتا 18 ساعتتا 24 ساعتآداپتور شارژر35 یا 67 واتی70 یا 96 واتی (شارژ سریع‌تر)

مک بوک پرو M5 با وجود نمایشگر قدرتمندتر XDR و سخت‌افزار قوی‌تر، به دلیل مدیریت انرژی عالی M5 و باتری بزرگتر، همچنان شارژدهی بسیار طولانی‌تری ارائه می‌دهد، که آن را برای سفرهای طولانی یا روزهای کاری بدون دسترسی به پریز برق، گزینه‌ای مطمئن‌تر می‌سازد.

رنگ‌ها و طراحی ظاهری

تنها تفاوت ظاهری بین دو دستگاه، غیر از ضخامت، در گزینه‌ های رنگی است.

• مک بوک ایر M4: اپل برای جذب طیف وسیع‌تری از کاربران، رنگ‌های زنده‌تر و متنوع‌تری را ارائه می‌دهد: نقره‌ای، آبی آسمانی (Starlight Blue)، طلایی کم‌ رنگ (Starlight) و مشکی شب (Midnight). این تنوع مورد علاقه دانشجویان و کاربران خانگی است.

• مک بوک پرو M5: طراحی بر اساس کاربری حرفه‌ای و مینیمال است و فقط در دو رنگ سنتی و رسمی موجود است: نقره‌ای (Silver) و مشکی مات حرفه‌ای (Space Black).

ارزش خرید و تفاوت قیمتی

قیمت نقطه ورود (Starting Price) برای هر مدل تعیین‌کننده بازار هدف آن‌هاست.

تحلیل ارزش خرید:
تفاوت 400 دلاری بین ارزان‌ترین ایر و پرو در نگاه اول قابل توجه است. اما برای یک کاربر حرفه‌ای که نیاز به فضای ذخیره‌سازی بالاتر دارد، تفاوت کاهش می‌یابد. اگر یک MacBook Air M4 با 512 گیگابایت SSD را در نظر بگیریم که قیمت آن حدود 1399 دلار است، اختلاف قیمت با MacBook Pro M5 (1599 دلار) به تنها 200 دلار کاهش می‌یابد.

در این حالت، مزایای زیر در مدل پرو تنها با پرداخت 200 دلار اضافه به دست می‌آیند:

1. نمایشگر ProMotion 120Hz و روشنایی XDR.

2. پایداری عملکرد حرارتی (عدم افت سرعت در بارهای طولانی).

3. عمر باتری 6 ساعتی بیشتر.

4. پورت‌های اضافی (HDMI و SDXC).

5. سیستم صوتی استودیویی.

این تحلیل نشان می‌دهد که برای کاربران نیمه‌حرفه‌ای یا کسانی که قصد دارند لپ‌تاپ خود را بیش از 4 سال نگه دارند، مدل پرو ارزش سرمایه‌گذاری اضافی را دارد.

نکات هوشمندانه و استنباطی AI

با توجه به تمرکز اپل بر هوش مصنوعی مولد در نسل‌ های جدید چیپ، چند نکته فنی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:

1. آینده‌ نگری نرم‌ افزاری: بهبود قابل توجه Neural Accelerator در M5 باعث می‌شود نرم‌افزارهای خلاقانه مبتنی بر هوش مصنوعی (مانند فیلترهای AI در Adobe، اجرای مدل‌های محلی هوش مصنوعی یا ابزارهای بهینه‌سازی در Blender) در سال‌های آتی عملکردی بسیار بهتر نسبت به M4 داشته باشند.

2. همگام‌ سازی CPU/GPU با حافظه: افزایش پهنای باند حافظه یکپارچه (153 GB/s در M5) نه تنها به GPU کمک می‌کند، بلکه اجازه می‌دهد تا داده‌ها بین هسته‌های CPU و GPU با حداقل گلوگاه جابجا شوند، و بازدهی کلی سیستم را به سطح مک‌بوک‌های دسکتاپ نزدیک‌تر می‌کند.

3. کاهش Latency گرافیکی: استفاده از نسل دوم Dynamic Caching در M5، نسبت به نسل اول آن در M4، باعث می‌شود که تخصیص حافظه اختصاصی GPU بهینه‌تر صورت گیرد و تاخیرهای گرافیکی (Latency) به شکل محسوس‌تری کاهش یابد.

4. پایداری برای توسعه‌دهندگان: برای برنامه‌نویسانی که از محیط‌های توسعه سنگین (مانند Xcode با شبیه‌سازهای متعدد) استفاده می‌کنند، سیستم خنک‌کننده فعال M5 از کرش کردن یا کند شدن بیلدها جلوگیری می‌کند.

جمع‌بندی: کدام لپ‌تاپ برای شما مناسب‌تر است؟

انتخاب بین مک بوک ایر M4 و مک بوک پرو M5 به طور کامل وابسته به اولویت‌ های کاری و بودجه شماست:

انتخاب مک بوک ایر M4 اگر:

• اولویت اصلی شما قابلیت حمل بودن و وزن کم است.

• کارهای شما عمدتاً شامل مرور وب، اسناد، ایمیل، و تولید محتوای سبک (وبلاگ‌نویسی، شبکه‌های اجتماعی) است.

• بودجه شما محدود است و به دنبال بهترین ارزش در برابر قیمت برای کاربری روزمره هستید.

• به نمایشگر 120 هرتز و پورت‌های حرفه‌ای نیازی ندارید.

انتخاب مک بوک پرو M5 اگر:

• شما یک کاربر حرفه‌ای هستید: تدوینگر ویدیو، طراح سه‌بعدی، توسعه‌دهنده نرم‌افزار یا عکاس حرفه‌ای.

• نیاز به حداکثر توان پردازشی مداوم دارید و نمی‌خواهید عملکرد به دلیل گرما افت کند.

• کیفیت نمایشگر (XDR و ProMotion) برای کار روزمره شما حیاتی است.

• نیاز به پورت‌های گسترده (HDMI و SD Card) دارید.

• در پروژه‌هایی با حجم بالای داده‌های هوش مصنوعی کار می‌کنید.

در نهایت، در حالی که مک بوک ایر M4 تجربه کاربری فوق‌ العاده‌ ای برای مصرف‌ کننده عمومی ارائه می‌دهد، مک بوک پرو M5 نه‌تنها سریع‌ تر است، بلکه با ارتقاء های کلیدی در نمایشگر و کارایی هوش مصنوعی، برای آینده حرفه‌ ای شما آینده‌ نگرتر نیز هست.

اپل سنتر

همراه همیشگی، تعهد ایرانی

www.AppleCenter.ir